ΑΝ ΟΧΙ ΕΣΥ, ΠΟΙΟΣ;

Πώς μπορείς να παρέμβεις όταν γίνεσαι μάρτυρας ρατσιστικών επιθέσεων.

10 ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΣΕ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

Τι μπορείς να κάνεις όταν είσαι μάρτυρας σε μια ρατσιστική επίθεση;

Αυτός ο κατάλογος συνοψίζει τα πιο σημαντικά βήματα για μια θαρραλέα παρέμβαση:

1. Να είσαι προετοιμασμένος/προετοιμασμένη.

Σκέψου μια κατάσταση στην οποία ένα άτομο απειλείται ή υφίσταται επίθεση. Φαντάσου πώς θα αισθανθείς και τι θα μπορούσες να κάνεις για να βοηθήσεις.

2. Μείνε ήρεμος/ήρεμη.

Συγκεντρώσου σε ό,τι έχεις φανταστεί στο βήμα 1. Μην αφήσεις το φόβο ή το θυμό να σου αποσπάσει την προσοχή.

3. Δράσε αμέσως.

Να αντιδράσεις γρήγορα και μην περιμένεις μέχρι να βοηθήσουν άλλοι άνθρωποι. Όσο περισσότερο διστάζεις, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να παρέμβεις.

4. Φέρε βοήθεια.

Χρησιμοποίησε το κινητό σου τηλέφωνο για να καλέσεις την αστυνομία (βεβαιώσου ότι έχεις στη λίστα των επαφών σου τους απαραίτητους αριθμούς). Μέσα στο λεωφορείο: Ενημέρωσε τον/την οδηγό. Στο δρόμο: Φώναξε δυνατά. Εάν δεν είσαι βέβαιος/βέβαιη τι είναι καλύτερο να φωνάξεις, το "ΦΩΤΙΑ" σίγουρα τραβάει αμέσως την προσοχή.

5. Τράβα την προσοχή.

Απευθύνσου στους/στις επιβάτες και στους/στις θεατές του περιστατικού άμεσα και προσωπικά: "Κύριε εσείς, με το μπλε σακάκι, σας παρακαλώ ενημερώστε τον οδηγό!" Να μιλάς δυνατά! Η φωνή σου θα σε κάνει να νιώσεις αυτοπεποίθηση και θα ενθαρρύνει και άλλους να παρέμβουν επίσης.

6. Υποστήριξε το θύμα.

Κράτα οπτική επαφή με το θύμα για να νιώσει σίγουρο ότι είσαι εκεί για να το

βοηθήσεις.

7. Ενόχλησε το δράστη.

Φώναξε δυνατά. Προσπάθησε τουλάχιστον, ακόμα κι αν δεν μπορείς να βγάλεις ήχους.

8. Ποτέ μη χρησιμοποιείς βία.

Μη χρησιμοποιείς όπλα. Μην αγγίζεις το δράστη. Αυτό μπορεί να αυξήσει την

επιθετικότητα του/της ή να κλιμακώσει την κατάσταση.

9. Μην προκαλείς το δράστη.

Μην του/της απευθύνεσαι άμεσα, καθώς οι παριστάμενοι μπορεί να νομίσουν ότι

γνωριζόσαστε. Μην χρησιμοποιήσεις υβριστικούς χαρακτηρισμούς, γιατί αυτό μπορεί να στρέψει τους παριστάμενους εναντίον σου. Μην καρφώνεις το βλέμμα σου στο δράστη. Αυτό θα μπορούσε να τον/την κάνει πιο επιθετικό/επιθετική.

10. Κάλεσε την αστυνομία.

Μην κοιτάς μόνο, αλλά παρατήρησε προσεκτικά τη σκηνή και προσπάθησε να κρατήσεις στη μνήμη σου το πρόσωπο, τα ρούχα του δράστη και την οδό διαφυγής. Κατάγγειλε το περιστατικό στην αστυνομία και βοήθησε ως μάρτυρας. Η κλήση σου στην Άμεση Δράση μπορεί να είναι ακόμη και ανώνυμη. Σημείωσε τον αριθμό της θέσης του/της χειριστή/ριας που θα σου δηλώσουν στην αρχή του τηλεφωνήματος (πχ: θέση 5). Αν αργήσουν ή δεν εμφανιστούν οι αστυνομικοί, τηλεφώνησε ξανά και ζήτα τον επόπτη βάρδιας. Ανάφερέ του τα γεγονότα και ρώτα γιατί δεν ανταποκρίθηκε εγκαίρως η αστυνομία στην κλήση σου. Μείνε στο σημείο του συμβάντος και εφόσον το επιθυμείς δώσε τα στοιχεία σου στην αστυνομία για να καταθέσεις και επίσημα σαν μάρτυρας.

Στη συνέχεια ενημέρωσε κάποια από τις οργανώσεις που συμμετέχουν στο δίκτυο καταγραφής της ρατσιστικής βίας, κάνοντας πλήρη περιγραφή όλων των γεγονότων.

Κάλεσε το ΕΚΑΒ αν το θύμα έχει υποστεί τραύματα και μείνε μαζί του, μέχρι ασθενοφόρο να το παραλάβει ή συνόδευσέ το στο νοσοκομείο.

Ενημέρωσε το θύμα ότι έχει δικαίωμα να καταγγείλει το γεγονός και φέρε το σε επαφή με τις αντίστοιχες οργανώσεις και την απαραίτητη νομική βοήθεια.

Πώς μπορείς να παρέμβεις όταν γίνεσαι μάρτυρας ρατσιστικών επιθέσεων.

Ένας συμμαθητής κάνει ένα ρατσιστικό αστείο.

Χρειάζεται να αντιδράσεις;

Προσβάλλουν μια μουσουλμάνα σε ένα μαγαζί.

Πρέπει να ασχοληθείς;

Ένα ομοφυλόφιλο ζευγάρι παρενοχλείται στο δρόμο.

Παρεμβαίνεις;

Παράδειγμα: Ρητορική μίσους στο μπαρ

Είσαι σε ένα μπαρ της γειτονιάς σου. Μια ομάδα στο διπλανό τραπέζι μιλά υποτιμητικά για τους γκέι. Όταν αρχίζουν να λένε ότι οι γκέι δεν είναι “πραγματικοί άντρες”, αλλά “σεξουαλικά διεστραμμένοι που σκορπίζουν παντού το AIDS”, μια δυσάρεστη σιωπή απλώνεται μέσα στο μπαρ.

Τι μπορείς να κάνεις.

Ο στόχος της παρέμβασής σου είναι να αντιταχθείς και να σταματήσεις τη ρητορική μίσους. Όσο το κάνεις αυτό, θα πρέπει να έχεις κατά νου τα εξής:

·         Να εκφράσεις με σαφήνεια ότι τέτοιες δηλώσεις είναι ρατσιστικές και απαράδεκτες. Κάνε σαφές ότι δεν είσαι διατεθειμένος/η να ανεχθείς ανθρώπους που προκαλούν δημόσια το μίσος εναντίον άλλων.

·         Μην εμπλακείς σε μια εκτεταμένη συνομιλία με την ομάδα, αλλά απευθύνσου σε άλλους ανθρώπους στο μπαρ, δηλώνοντάς τους ότι έχεις μια διαφορετική στάση πάνω στο θέμα αυτό.

·         Σκέψου πώς θα εκφράσεις την άποψή σου. Μη φοβάσαι, αν αισθάνεσαι ότι μπορεί να σου λείπουν επιχειρήματα. Το να εκφράσεις την άποψή σου έχει περισσότερο σχέση με το να στείλεις ένα προσωπικό μήνυμα από το να θέσεις μια ουσιαστική βάση για επιχειρηματολογία. Για παράδειγμα, θα μπορούσες να πεις: «Θεωρώ αυτά τα σχόλια απαράδεκτα. Πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι στην αξιοπρέπεια και στα δικαιώματα, και ότι αυτοί που προωθούν την προκατάληψη και το ρατσισμό διαιρούν την κοινωνία μας."

·         Αυτή είναι μια αυθεντική αντίδραση. Σπάει τη σιωπή και κάνει τους άλλους ανθρώπους στο μπαρ να σκεφτούν και να σε υποστηρίξουν, καθώς μπορεί να αισθάνονται εξίσου άβολα με την κατάσταση.

·         Έχε συνεχώς υπόψη ότι η παρέμβαση σε μια τέτοια κρίσιμη κατάσταση δεν έχει σχέση και τόσο με την αλλαγή της στάσης του δράστη. Περισσότερο έχει σχέση με την απεύθυνση στη «σιωπηλή πλειοψηφία», που είναι οι άλλοι/άλλες πελάτες του μπαρ. Μια σαφής προσωπική τοποθέτηση έχει ως στόχο να αντιδράσει στα ρατσιστικά σχόλια με το να δηλώσει απερίφραστα τη δική σου γνώμη και να τονίσει την αξία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας. Επιπλέον, προστατεύεις τους ανθρώπους στο μπαρ που μπορεί να αισθάνονται ότι επηρεάζονται ή/και απειλούνται από τις δηλώσεις των δραστών.

Τέλος: δείξε θάρρος, γιατί αν όχι εσύ, τότε ποιος;

“Το “Αν όχι εσύ ποιος - 10 ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΣΕ

ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗΣ ΒΙΑΣ” είναι μια πρωτοβουλία της “Ζωντανής Βιβλιοθήκης”.

Η απόδοση, επεξεργασία και προσαρμογή στα ελληνικά του "WHO, IF NOT YOU?"

(http://www.unitedagainstracism.org/pages/info30.htm)

έγινε συλλογικά από τα μέλη της Ζωντανής Βιβλιοθήκης – Human Library Greece.